Historia marki Checker

Historia modelu A

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Historia marki Checker

Na początku 1929 roku w Nowym Jorku było 21 tyś. taksówek, w tym 8 tyś. marki Checker. W tym samym roku Checker przejął firmę Yellow Cab Co. of Chicago. Mimo kryzysu gospodarczego na początku lat 30-tych Checker zdołał wprowadzić w tym okresie na rynek jeszcze dwa modele "M" oraz "K". Jednak szybko nastąpiło załamanie rynku, które spowodowało konieczność czasowego wstrzymania produkcji w 1932 roku. Pomimo ciężkich czasów firma starała się wprowadzić do produkcji nowy model - "T", którego produkcję podjęto w 1933 roku. W sierpniu tego roku kontrolę nad firmą przejął słynny Errett Lobban "E. L." Cord, który zarządzał nią na stanowisku prezesa. Morris Markin tymczasem sprawował funkcję dyrektora. Nie zważając na kryzys finansowy Checker wprowadził w 1935 roku nowy model "Y". W 1936 roku kryzys finansowy nie był już tak dotkliwy, co pozwoliło Morrisowi Markinowi odzyskać kontrolę nad firmą. Uczynił to w ostatnim momencie, bowiem w rok później E. L. Cord postanowił przejść na emeryturę i sprzedał wszystkie swoje przedsiębiorstwa, z których wiele zaprzestało produkcji samochodów lub wręcz upadło. Przez następne lata Checker produkował model "Y" oraz aby wydobyć się z recesji wytwarzał nadwozia dla Hutson Motor Car, jak również produkował ciężarówki i autobusy. W 1939 roku Checker rozpoczął produkcję modelu "A", którą jednak musiał szybko zawiesić za sprawą II wojny światowej i konieczności produkcji na potrzeby wojska. W ramach produkcji wojennej w fabryce Checker powstawały przyczepy oraz naczepy, kabiny do ciężarówek Forda, lawety do transportu czołgów oraz cysterny. Checker miał również podjąć produkcję samochodu terenowego o konstrukcji zbliżonej do Jeepa-Willisa z napędem na 4 koła. Pojazd ten miał mieć również kierowane 4 koła. Prawdopodobnie ze względu na złożoność konstrukcji powstały tylko 4 prototypowe egzemplarze. Po wojnie Checker starał się wprowadzić model "B", jednak konstrukcja z silnikiem umiejscowionym z tyłu pojazdu była zbyt nowatorska i nie została zaakceptowana przez rynek. Również model "C" nigdy nie wszedł do produkcji. W 1949 roku rozpoczęto montaż modelu "D". Jednak i tym razem jego konstrukcja okazała się zbyt rewolucyjna. Problemy techniczno-eksploatacyjne związane z przednim napędem sprawiły, że fabryka musiała powrócić do produkcji bardziej konwencjonalnego modelu "A". Checker wprowadził do modelu "A" cześć rozwiązań technicznych z modelu "D" i kontynuował produkcję jako model "A2" do końca 1955 roku. W 1956 roku Checker zaprezentował zupełnie nowy model samochodu - "A8". Z niewielkimi zmianami model ten (jako "A11" i "A12") okazał się ostatnią konstrukcją firmy. Zmiana modelu w tak małym przedsiębiorstwie oznacza konieczność przestawienia linii produkcyjnej i wstrzymania produkcji na wiele miesięcy. Kondycja finansowa firmy oraz zaostrzająca się konkurencja (pakiety wyposażenia taksówkowego wprowadzone przez firmy General Motors, Ford i Chrysler) spowodowały, że Checker już nigdy nie zdołał opracować i wdrożyć nowego modelu.
Mimo zastosowania rozwiązań mechanicznych z bieżącej produkcji, samochody Checker stawały się przestarzałe stylistycznie. W 1967 roku wydawało się, że problem ten zyska rozwiązanie. Słynna włoska firma stylistyczna Ghia przedstawiła studium nowej wersji nadwozia dla Checker'a. Wykonano nawet jeżdżący prototyp na podwoziu Checker'a - Ghia Centurion. Jednak Checker nigdy nie był zaangażowany w ten projekt i nie podchwycił propozycji Ghia. W 1977 roku zarząd firmy podjął decyzję o zatrudnieniu byłego wieloletniego prezesa General Motors Edwarda Cole'a. Decyzja ta była interpretowana dwojako - z jednej strony jako próbę rozwoju firmy (do tej pory można ją było scharakteryzować jako firmę rodzinną), z drugiej strony jako próbę kontrolowania niezależnego producenta aut przez wielki przemysł motoryzacyjny (reprezentowany przez Wielką Trójkę: GM - Chrysler - Ford). Nie wiadomo jednak jak było naprawdę i jakie decyzje podjąłby nowy prezes, bowiem zaledwie po 2 miesiącach urzędowania Cole zginął w katastrofie lotniczej. Ze względu na kolejne kryzysy paliwowe, niemożność sprostania normom oszczędności paliwa oraz anachroniczność konstrukcji modelu A-11/A-12 firma Checker zmuszona była w 1982 roku do zaprzestania produkcji samochodów. Od połowy 1982 roku przedsiębiorstwo Checker Motors Corporation realizowało zamówienia produkcji podzespołów dla przemysłu samochodowego (głównym kontrahentem był General Motors). Do produkcji wykorzystywana była głównie tłocznia blach. Dnia 1 lipca 2009 roku Checker Motors Corporation zaprzestał produkcji i ogłosił upadłość. Jako przyczyna podawana była zła kondycja finansowa firmy spowodowana kryzysem, który dotknął gospodarkę Stanów Zjednoczonych w 2009 roku. Nie jest jasne czy niewielka firma działająca na peryferiach przemysłu motoryzacyjnego otrzyma pomoc rządu federalnego i zdoła wznowić produkcję. Fenomenem firmy Checker było to, iż przez 60 lat potrafiła wykorzystać niszę na rynku i produkowała niewielką (na warunki amerykańskie wręcz znikomą) ilość samochodów o specjalistycznym przeznaczeniu - prawie wyłącznie były to taksówki. Z czasem samochody te zyskały aprobatę nielicznej grupy odbiorców indywidualnych, którzy ignorowali najnowsze trendy i cenili sobie zalety prostego oraz niezawodnego auta oferującego przestronne wnętrze. Samochody Checker produkowane były ręcznie na niewielkiej linii produkcyjnej, a zatrudnienie w fabryce nie przekroczyło nigdy 600 osób. Interesującym faktem jest również, iż od początku istnienia firmy Checker Motors Company jej właścicielem jest rodzina Markin.

 

 

Historia modelu A

W 1956 roku Checker przestawił całkowicie odmienny wobec swoich wcześniejszych konstrukcji model samochodu - "A8". Był to na owe czasy nowoczesny pojazd, zarówno od strony mechanicznej jak i stylistycznej. Ze względu na swoje użytkowe zastosowanie oraz wieloletnie doświadczenie firmy w konstrukcji taksówek auto posiada szereg udogodnień charakterystycznych wyłącznie dla tego typu pojazdów. Konstrukcja samochodu opiera się na zmodyfikowanej, znanej z poprzednich modeli oraz półciężarówek Commonwealth solidnej stalowej ramie z podłużnicami w kształcie litery X, wzmocnionej poprzecznicami. Zawieszenie przednie zapożyczone z Forda '55 - niezależne na wahaczach trójkątnych oraz sprężynach spiralnych. Tylnie zawieszenie stanowi to sztywny oś oraz resory piórowe. Na ramie spoczywa nadwozie z blachy stalowej - 4 drzwiowe. Rozstaw osi rozsunięto, uzyskując w ten sposób maksymalną ilość miejsca w przedziale pasażerskim. Zredukowano również części nadwozia znajdujące się przed oraz za tylnią osią - zmniejszając gabaryty pojazdu, co wpływa korzystnie na prowadzenie oraz manewrowanie autem w warunkach miejskich. Odmiennie do konstrukcji większości samochodów osobowych - ilość miejsca przeznaczona dla pasażów tylniej kanapy (klientów) jest nieproporcjonalnie większa niż przedniej. W niektórych egzemplarzach stosowano dodatkowe składane foteliki, aby zwiększyć ilość miejsc siedzących z tyłu do 5 albo nawet 6. Innowacją w konstrukcji nadwozia było zastosowanie łatwo wymienianych poszyć nadwozia - zarówno przednich jak i tylnich błotników oraz drzwi (przednie i tylnie były zamienne) - miało to ułatwić naprawy blacharskie, redukując czas napraw do minimum. Całą konstrukcję cechuje duża prostota, funkcjonalność i solidność wykonania. Auto wyposażone było we wspomaganie układu hamulcowego, kierowniczego oraz często w automatyczną skrzynię biegów. Samochody napędzane były 6-cylindrowymi rzędowymi silnikami Continental, następnie w 1964 roku montowane były 6-cylindrowe rzędowe oraz 8-cylindrowe widlaste silniki Chevroleta. Od 1968 roku w ofercie był również wysokoprężny silnik Perkins. Jest to pierwsze zastosowanie silnika Diesla w seryjnie produkowanym samochodzie osobowym w Stanach Zjednoczonych. Na początku lat 80-tych rzędowy silnik 6-cylindrowy zastąpiono widlastym. Powstało również wiele taksówek zasilanych LPG. W 1958 roku Checker zaczął produkować model "A9" będący przedłużoną wersją modelu "A8" - w dwóch wersjach 9-osobowych (6 par drzwi) i 12 osobowych (4 pary drzwi). Samochód ten powstał na potrzeby lotnisk i hoteli. Produkcja tego modelu zwanego również "Areobus" trwała do 1969 roku (9-osobowa) oraz do 1974 roku (12-osobowa).
W 1959 roku przeprojektowano przód nadwozia, wprowadzając podwójne światła przednie w miejsce pojedynczych. W 1960 roku podjęto sprzedaż samochodów na rynek indywidualny jako model "Superba" oraz "Superba Special" - zarówno w wersji sednan, jak i kombi. W 1961 roku nazwa handlowa "Superba Special" została zmieniona na "Marathon". W 1963 roku wprowadzono do produkcji przedłużany model o rozstawie osi 129 cali (zwykły miał 120 cali). W 1964 roku ujednolicono nazewnictwo rezygnując z nazwy "Superba" na rzecz "Marathon". Wersje aut przeznaczone na rynek taksówek miały oznaczenie A11 a na rynek odbiorców indywidualnych A12. Wersje kombi oznaczała litera W a wersje przedłużone E. W 1968 roku przeprojektowano przednią część kabiny rezygnując wprowadzając do użycia wyższą szybę czołową samochodu. W 1969 roku z boku nadwozia, na przednim i tylnim błotniku zainstalowano światła odblaskowe. Firma Checker próbując znaleźć dla swojej produkcji nisze rynkowe w 1969 roku podjęła produkcję pojazdu "Medicar" - będącego wariantem modelu A11E z podwyższonym dachem, podwyższonymi tylnimi drzwiami otwierającymi się pod kątem 180 stopni oraz najazdem. Przeznaczeniem samochodu był transport do trzech pasażerów na wózkach inwalidzkich. Do zakończenia produkcji tego modelu w 1970 wyprodukowano 100 egzemplarzy. W połowie lat 60-tych firma nadwoziowa z Belgii produkowała na skróconym podwoziu modelu Areobus karetki na zamówienie klienta w Szwajcarii. W latach 70-tych Checker prowadził regularną sprzedaż samochodów w Szwecji, zarówno dla taksówkarzy, jak i odbiorców indywidualnych. Również w latach 70-tych pewna ilość aut Checker została zamówiona przez Departament Stanu USA dla potrzeb ambasad i konsulatów. Samochody te eksploatowano w krajach niezamożnych, gdzie nie chciano się afiszować limuzynami lub tam gdzie była zła jakość dróg - doceniano wytrzymałość zawieszenia i konstrukcji auta. Istnieją doniesienia jakoby jeden egzemplarz Checker'a był również wykorzystywany w konsulacie amerykańskim w Gdańsku - później sprzedany w prywatne ręce, po kilku latach prawdopodobnie na skutek braku części zamiennych oraz korozji skończył na złomowisku. Również w 1970 roku wprowadzono zmiany w oświetleniu samochodu - zastąpiono światła odblaskowe lampami pozycyjnymi/kierunkowskazami z elementami odblaskowymi, oraz tylnie 4 lampy w kolorze czerwonym (do tej pory 2 czerwone i 2 białe klosze). W 1971 roku po raz pierwszy zastosowano hamulce Chevrolet w konfiguracji - przód - hamulce tarczowe, tył - hamulce bębnowe.
Na przełomie 1972 i 1973 roku na skutek zmian przepisów i norm bezpieczeństwa przestano montować chromowane zderzaki blaszane. Zastąpiono je zderzakami wykonanymi z giętego profilu ze stopu aluminium zawieszone na elementach absorbujących energie w czasie zderzenia. W 1973 roku przeprojektowano deskę rozdzielczą - większość wskaźników znalazła się w obrębie 2 zegarów. W tym roku również po raz pierwszy zastosowano automatyczną skrzynię biegów Turbo Hydra Matic 400. W 1978 roku przeprojektowano układ kierowniczy - zmieniono położenie przekładni kierowniczej - drążki kierownicze znalazły się przed zwrotnicami - spowodowało to dalsze zmniejszenie promienia zawracania samochodu. W 1980 roku wprowadzono znormalizowaną numerację VIN. Zaczęto również poddawać nadwozia zabezpieczającej obróbce galwanicznej. 12 lipca 1982 roku ostatni egzemplarz samochodu Checker zjechał z linii produkcyjnej. Ocenia się, że w latach 1956-1982 wyprodukowano ok. 100 tysięcy samochodów A8, A9, A11, A12 z czego około 20 tysięcy z przeznaczeniem dla odbiorców indywidualnych. Rokiem rekordowej produkcji modelu był 1962 - kiedy wyprodukowano ok. 8200 samochodów. Produkcja roczna utrzymywała się na poziomie 4000-5500 sztuk. W ostatnim półroczu produkcji 2000 sztuk. Taksówki Checker wpisały się w pejzaż ulic wielkich metropolii amerykańskich - w kolorze żółtym w Nowym Jorku oraz San Francisco oraz biało-zielone w Chicago. Ich nieliczne egzemplarze zadziwiające swym archaicznym wyglądem można było jeszcze zobaczyć do połowy lat 90-tych. Obecnie taksówki te można zobaczyć wyłącznie w niezliczonej ilość filmów - gdzie na przestrzeni półwiecza samochody te pojawiały się w kadrze. Samochody Checker ze względu na swoją solidną konstrukcję oraz pojemne wnętrze do dzisiaj znajdują swoich miłośników w Stanach Zjednoczonych i Europie (najwięcej w Szwecji i Holandii). Ocenia się, że całym świecie zachowało się ok. 1400 sztuk samochodów modeli A8, A9, A11 i A12.

 

 

Teksty źródłowe

The American Taxi: A Century of Service - Ben Merkel, Chris Monier (książka na Amazon.com)

Checker Cab Photo History - James Hinckley (książka na Amazon.com)

Checker Automobiles (Road Test Portfolio) - R. M. Clarke (książka na Amazon.com)